Isolatie

Met isoleren kan veel energie bespaard worden. Volgens CBS heeft in Nederland één derde van de woningen nog slechts het energielabel E, F of G en 56% van de woningen een label C of D. Met goede isolatie kan een huis zelfs zonder energie op te wekken, wat pas de tweede stap in de trias energetica is, al een A label of beter behalen.

Woning isolatie

Bij het isoleren van een woning zijn er grofweg de volgende onderdelen die geïsoleerd dienen te worden:

• Vloer
• Gevel
• Dak
• Ramen
• Leiding
• Lucht-dichtheid

Na-isoleren

Een warmtebeeld van een woonhuis toont duidelijk waar de isolatie ontbreekt

Bij bestaande gebouwen is de isolatie meestal niet optimaal. Zelfs bij recente nieuwbouw kan de isolatie vaak beter, doordat er in Nederland lage eisen aan de EPC worden gesteld en omdat er bij de bouw vaak fouten worden gemaakt. Daarom is het vaak interessant om voor de eerste stap in de trias energetica de bestaande isolatie te verbeteren. Om bij een bestaand gebouw gericht te kunnen isoleren is het verstandig om alvorens te beginnen onderzoek te doen. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van thermografie zoals door bijvoorbeeld Warmtecheck.nl. Hierbij worden met behulp van een warmtebeeldcamera afbeeldingen gemaakt die exact aantonen waar de meeste warmte verloren gaat en de isolatie dus het slechtst is. Dit helpt vervolgens om een gerichte en efficiënte aanpak te organiseren, waardoor er maximaal bespaard kan worden.

Na-isoleren Vloer

In het geval dat er een kruipruimte beschikbaar is kan hier vaak isolatie aangebracht worden. Hiervoor zijn de meeste materialen geschikt, indien ze enigszins vochtbestendig zijn. Hoewel dit een vervelende klus kan zijn is deze niet moeilijk uit te voeren en kan daarom meestal goed zelf gedaan worden. Als er geen kruipruimte beschikbaar is, dan kan er soms tussen het beton en de afwerkvloer geïsoleerd worden. Hierbij wordt isolatiemateriaal onder de afwerkvloer verwerkt. Hierbij is het van belang dat het isolatiemateriaal drukvast is en dat het een hoge warmteweerstand heeft, vanwege de meestal beperkte ruimte.

Het na-isoleren van een vloer heeft in verschillende praktijkmetingen een besparing gerealiseerd van 7,8m³ gas per m² vloeroppervlak. In de praktijk blijkt het besparend effect van vloerisolatie hoger dan met behulp van simulaties voorspeld wordt. Dit hangt onder andere samen met het feit dat simulaties geen rekening houden met een verlaging van de thermostaat als gevolg van een hoger comfort gevoel bij een geïsoleerde vloer alsmede de hogere luchtdichtheid van de vloer.

Na-isoleren Gevels

De bekendste en waarschijnlijk meest toegepaste methode om gevels na te isoleren is om de spouw te vullen met isolatiemateriaal. Het toepassen van spouwmuren is namelijk al gebruikelijk sinds de '20 van de 20ste eeuw. Aanvankelijk diende deze spouw echter niet voor de isolatie, maar om het doorslaan van vocht te voorkomen. Sinds de jaren '70 worden echter veel van deze spouwen gevuld met isolatiemateriaal om ook flink op de stookkosten te besparen. De materialen en technieken die hiervoor gebruikt worden zijn in de loop van de jaren flink verbeterd, waardoor er tegenwoordig veel minder problemen zijn met vocht en de isolatiewaarde hoger is.

Een ongeïsoleerde spouwmuur heeft gemiddeld slechts een Rc = 0,38. Door het vullen van een 6cm brede spouw kan dit met ongeveer Rd=1,8 verhoogd worden, tot een totaal van bijna Rc=2,2. Dat betekend dan een 80% reductie in warmteverlies door de muur.

Als er geen spouwmuur beschikbaar is, dan kan er geïsoleerd worden door aan de binnen of buitenkant isolatie te plaatsen. Aan de binnenkant kan hiervoor een dunne gipswand geplaatst worden, waarachter de isolatie komt. Hierbij is ook de hoge warmteweerstand van het isolatiemateriaal van belang, zodat er niet teveel gebruikruimte verloren gaat. Als de isolatie aan de buitenkant geplaatst wordt, dan wordt deze meestal afgewerkt met stucwerk of een nieuw buitenblad.

Na-isolatie bedrijven

Er zijn in Nederland verschillende bedrijven actief in het na-isoleren van bestaande spouwmuren. De organisatie IKOB-BKB certificeert deze bedrijven. U kunt dus de lijst van gecertificeerde na-isolatie bedrijven gebruiken om per na-isolaite-methode de bedrijven te vinden die dit aanbieden. Dan heeft u meteen een compleet overzicht. Prijzen liggen in de grote van €15,- tot €25,- per vierkante meter voor verschillende situaties, materialen en methoden.

Na-isoleren Dak

Bij een dak kan er aan de binnenkant isolatie tegen het dakbeschot worden geplaatst. Dit valt dan tussen de gordingen of tussen de balken in de balkenlaag bij een plat dak. Aan de buitenkant is het ook mogelijk om de spouw tussen het dakbeschot en de dakpannen te vullen op een vergelijkbare manier met het na-isoleren van spouwmuren. Bij platte daken is er ook nog de mogelijkheid om een omkeerdak te plaatsen. Hierbij wordt de isolatie aan de buitenkant op het bestaande dakleer geplaatst, wat de isolatie verbetert en tevens de levensduur van het dak verlengt. De meest rigoureuze methode is om het te vernieuwen.

Na-isoleren Ramen

Ramen kunnen veel warmte verloren doen gaan en zijn relatief eenvoudig beter te isoleren, door het glas te vervangen. Vaak kan dit zelfs met behoud of minimale aanpassing van het kozijn. Van belang hierbij is of de sponning waarin het glas staat diep genoeg is om het glas te kunnen plaatsen en of het raam sterk genoeg is om het zwaardere glas te dragen in geval van een openend raam. Als de sponning niet direct diep genoeg is kan er soms gebruik gemaakt worden van een smallere glaslat of een glaslat die op het kozijn komt in plaats van erin.

Het voordeel van beter glas is substantieel. Het beste glas met een U_G=0,4 laat 14x minder warmte door dan enkel glas met U_G=5,8. Zelfs standaard HR++ glas wat door velen als zeer goed wordt betiteld heeft een isolatiewaarde van maximaal U_G=1,1 en daarmee dus bijna drie keer zoveel verlies als het best verkrijgbare glas.

Bij goed isolerend glas zijn de afstandhouders aan de rand van het glas overigens ook relatief grote thermische bruggen. Deze afstandhouders zijn standaard van metaal of aluminium, wat beide goede warmtegeleiders zijn. Het is dan ook raadzaam om gebruik te maken van speciale afstandhouders. Deze kunnen de warmtegeleiding door de afstandhouders substantieel beperken.

Bij het vervangen van het glas kan het echter ook interessant zijn om het kozijn te vervangen, omdat bij een goede gevelisolatie en goed isolerend glas het warmteverlies door het kozijn een grote factor kan zijn.

Daarnaast is het plaatsen van rolluiken ook nog een goede manier om in de winter warmte te besparen, maar vooral ook in de zomer voor het het koel houden.

Overzicht van isolatie materialen

Er zijn veel verschillende materialen waarmee geïsoleerd kan worden. Ze hebben allemaal hun eigen voor en nadelen. Factoren die bepalend zijn in de keuze van een isolatiemateriaal zijn: de isolatiewaarde, prijs, verwerking, brandveiligheid en duurzaamheid. Een aantal isolatiematerialen:

Materiaal	Warmteweerstand (isolatiewaarde) Lambda waarde (W/m×K)	Prijs (€/m4×K/W*)	Dichtheid (kg/m³)	Eigenschappen	Verwerking	Afbeelding
PUR	0,026-0,035		30-60, 45	PUR is een schuim. Het is verkijgbaar in vloeibare vorm, in spuitbus, of in de vorm van plaatmateriaal.	Als het gespoten wordt, is het ideaal om kieren en gaten te vullen, doordat het uitzet.
PIR	0,026-0,035		30-60	PIR is een variant op PUR met en iets hogere isolatiewaarde.	PIR komt in de vorm van platen.
Geëxpandeerd polystyreen (EPS, Piepschuim)	0,035		15-40, 20
Glaswol	0,030-0,041		25
Steenwol	0,034-0,036	2,00 - 6,00	25
Houtvezelplaat
Aerogel
Alkreflex
Cellulose
Kurk	0,037-0,04		110-190
Wol	0,05		25-60
Gerecycled Textiel	0,038	6,25	18	Gerecyclede kleding die ingezameld wordt via de bekende bakken, maar niet geschikt is om nog verder te dragen verwerkt tot isolatiedeken.	Verwerking is hetzelfde als bij glaswol, maar dan zonder de irritatie.
Zachtboord
Vlas
Schelpen

• €/m⁴×K/W betekend dat u moet vermenigvuldigen met de gewenste R-waarde (in m²×K/W) voor de prijs per m².