Hoe zelf zonnepanelen plaatsen

Dit is een handleiding voor het zelf plaatsen van zonnepanelen. Het gaat hierbij specifiek over zonnepanelen die aangesloten worden op het elektriciteitsnet voor de invoeding van zonnestroom en daarmee expliciet niet over een off-grid systeem. De aanwijzingen op deze pagina zijn puur indicatief en absoluut niet alles omvattend. Alle installatie werkzaamheden gebeuren volledig voor eigen risico! Als u niet voldoende kennis en kunde bezit om een (deel van de) installatie zelf goed uit voeren, schakel hiervoor dan altijd een installateur in. Verschillende delen van het plannen en plaatsen van een zonnestroominstallatie zijn verschillend moeilijk. Het is dan ook goed mogelijk op de installatiekosten te besparen door de eenvoudige delen zelf uit te voeren, zelfs als u niet de volledige installatie voor uw rekening kunt nemen. Een goed idee is vaak om de elektrische installatie in huis door een installateur te laten uitvoeren.

Andere pagina's over zonnepanelen

Deze pagina over het zelf installeren van zonnepanelen. Op andere pagina's wordt verdere informatie over zonnepanelen behandeld:

• Algemene informatie over zonnepanelen
• Overzicht aanbieders zonnepanelen
• Salderen
• Terugverdientijd
• Zonnecollectoren voor warmte
• Hoe een off-grid zonnestroom systeem plannen
• Informatie over Omvormers

Plannen

Hoeveel wilt u opwekken

De eerste belangrijke vraag die u moet beantwoorden is: Hoeveel stroom wil ik per jaar opwekken met zonnepanelen?

Dit is meestal afhankelijk van uw verbruik. In een normaal huishouden geld dat u kunt salderen tot u netto geen stroom meer verbruikt. Het is dan meestal interessant om net zoveel op te wekken als u jaarlijks verbruikt. Als u echter nog niet klaar bent met de eerste stap van de trias energetica (besparen), dan wilt u hier wellicht rekening mee houden en de gewenste opwek naar beneden bijstellen met de stroom die u nog verwacht te besparen. Het is eveneens slim om rekening te houden met voorziene toekomstige wijzigingen in uw verbruik. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gezinsuitbreiding, kinderen die binnenkort uit huis gaan, de elektrische auto, scooter of fiets die u wilt, enzovoorts.

Uw jaarlijkse verbruik zou u al vrij aardig in de gaten moeten hebben, omdat dit belangrijk is bij het besparen van elektriciteit. Als dit echter nog niet het geval is, dan kunt u mogelijk de afrekeningen van afgelopen jaren hanteren of zelf zo spoedig mogelijk beginnen met het meten van uw elektriciteitsverbruik.

Is uw dak geschikt?

Voor schuine daken geld dat uw dak grofweg tussen zij oost en west uitgericht moet zijn. Verder moet de hoek (steilheid) van het dak liefst niet al te groot zijn. Voor een optimale jaaropbrengst is een uitrichting tussen zuid-oost en zuid-west wenselijk. De hoek is ideaal tussen de 20° en 35° bij een uitrichting op het zuiden en naarmate u zonnepanelen verder op het oosten of westen uitgericht zijn is vlakker beter. Echter nooit helemaal vlak, want dan spoel vervuiling niet meer van het paneel. Houd daarom minimaal 10° tot 20° aan.

Op een platdak kunt u de zonnepanelen plaatsen op consoles of speciale frames en daarbij een ideale richting geven door deze naar het zuiden te draaien. Vaak wordt de hoek op platte daken relatief laag gekozen, zodat slagschaduw van de ene rij met panelen op de andere voorkomen kan worden zonder al te grote afstanden tussen de rijen te moeten houden.

Schaduw

Het is ook erg belangrijk dat uw dak, of in ieder geval het deel waar de zonnepanelen komen het hele jaar door vrij van schaduw is. Doordat zonnepanelen en de cellen in een zonnepaneel in serie geschakeld worden is het de zwakste cel die bepaald. Dit betekend dat er bij schaduw op één cell van een string van 10 panelen de opbrengst van de hele string significant terug kan lopen. Ondanks dat de schaduw <1% van het oppervlak bedekt kan dit zomaar 10% - 20% van de opbrengst kosten. Dit is de reden waarom het zo belangrijk is om een locatie te zoeken die zoveel mogelijk vrij is van schaduw.

Als u echter in de wintermaanden (november t/m januari) last van schaduw heeft, dan hoeft dit niet direct een groot probleem te zijn. In deze drie maanden is er sowieso heel weinig opbrengst, dus met wat schaduw op uw panelen gaat er niet heel veel verloren.

Hoeveel opbrengst kunt u verwachten?

De opbrengst van zonnepanelen is bijzonder goed voorspelbaar. De jaaropbrengst van een goed werkend systeem zit normaal gesproken binnen een marge van slechts enkele procenten.

Vanuit de Agentschap NL is er met de introductie van de SDE het verkeerde idee verspreid dat er in Nederland maximaal 850 kWh/kWp behaald kan worden. Dit wordt echter consequent overschreden door zeer veel installaties. Een goede installatie op een goede locatie in Nederland kan tot wel 1000 kWh/kWp halen. Denk hierbij aan installaties in de kuststrook. Echter zelfs in het oosten van Nederland is 900 kWh/kWp zeker haalbaar voor een goede installatie en er zijn zelfs installaties bekend die meer dan 1000kWh/kWp halen in het oosten van het land.

Systeem ontwerpen

Deze pagina is nog niet af. Kunt u helpen deze pagina uit breiden? Gebruik de "bewerken"-knoppen op deze pagina.

Meterkast

Tot maximaal 500W mag u direct invoeden op een bestaand stopcontact per groep. Er zijn verschillende omvormers die maximaal 500W invoeden, zoals de Soladin 600 en de Steca 500. Hierop kunt +/-600Wp zonnepanelen aansluiten. Wilt u echter meer, dan zult stopcontacten van verschillende groepen moeten gebruiken of een speciale groep moeten reserveren voor de zonnepanelen. Deze tweede optie is ook meteen de betere. Maak hiervoor een bestaande groep vrij van andere verbruikers of leg een nieuwe groep aan. Belangrijk is dat er op deze groep nooit een verbruiker kan worden aangesloten. Voorzie daarom in maximaal één stopcontact of sluit de omvormers direct aan op de groep zonder stopcontact ertussen, maar met een dubbelpolige lastscheider.

Boodschappenlijstje

Er zijn diverse soorten zonnepanelen installaties. Dit is een lijstje voor een veel voorkomende installatie op plat dak of pannendak van 2 tot 4kWp. Bij wijzigingen aan de meterkast moeten de laatste NEN 1010 regels worden toegepast, daardoor kan het nodig zijn dat een aparte zekering en aardlekschakelaar moet worden geplaatst. Soms is er geen ruimte meer in de meterkast, in dat geval moet de meterkast zelf worden vervangen.

• zonnepanelen
• onderbouw voor platte daken of rails voor schuine pannendaken
  • voor platte daken
    • tegeldragers
    • ballast (betontegels, -insluitbanden of bakstenen)
• omvormer
• datalogger
• meterkast benodigheden
  • automatische zekering
  • aardlekschakelaar (ALS)
  • mogelijk een nieuwe meterkast met afdekplaten
    • herverzegelen aansluiting als de kast niet spanningsloos kan worden gemaakt via een hoofdschakelaar
    • arbeid electricien
• aansluitmateriaal
  • solar kabel 2.5mm² of 4mm² voor verbinden gelijkstroomlus aan de omvormer
  • female/male stekkers voor solar kabel, meestal type MC4
  • electriciteitskabels 2.5mm2 of 4mm2 voor verbinden omvormer naar meterkast
  • evt. kabelgoten
  • slagvaste buizen en verbindingstukken
  • slagvaste flexibele buizen
  • speciale wandcontactdoos (bijvoorbeeld CEE) of kniedeksel voor verbinden omvormer naar meterkast
  • evt. electriciteitsschakelaar voor uitschakelen verbinding met meterkast, als die niet aanwezig is op de omvormer
  • kit voor dicht kitten van kabeldoorvoer van buiten naar binnen
• gereedschap
  • MC4 krimptang
  • kabelstripper of kabelstripmesje voor solar kabel en electriciteitskabel
  • schroevendraaiers
  • boor voor verbindingen door muur/dak
  • gereedschap voor onderbouw of dakrails, bijvoorbeeld inbus, kruiskop, klemtang, etc.